Mariusz Staniszewski, Aleksandra Staniszewska - Subprime Mortgage Crisis: Causes and Consequences

The subprime crisis provided a lesson for central banks, market regulators, financial institutions and consumers. In our opinion, central banks, which are statutory independent unfortunately have to cooperate with regulators, so that moral hazard of financial institutions is restricted and monetary policy is effective. Financial institutions will have to implement new controlling procedures, use more common sense, and understand that nothing last forever (even house prices can fall). We do not see securitization to be much of a problem, if used properly, it is good for economy. We also do not see a problem in creativity of financial institutions, as creativity spurs innovation. However, we think that regulators should restrict risky transactions and set fair rules for creativity without fraud and moral hazard. The lesson for a consumer is probably the hardest, because the consumer will pay the final bill for the misbehaviour of central banks, financial regulators and private banks in form of rising unemployment, decrease of personal assets (like equity and home), higher taxes and as a consequence lower purchasing power and lower standard of living.
Powrót do spisu treści

Paweł Kliber - Przenoszenie się gwałtownych zmian kursów walut w Europie Środkowej i Wschodniej

W artykule podejmujemy próbę analizy powiązań w ogonach rozkładów kursów 11 walut krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Naszym celem jest sprawdzenie, jak gwałtowne zmiany w kursie jednej z walut regionu wpływają na kursy pozostałych walut. W tym celu stosujemy tzw. współczynniki zależności ogonowej. Następnie staramy się ustalić kierunek transmisji wstrząsów w kursach walut. Stosujemy w tym celu model z ukrytymi łańcuchami Markowa opierając się na kursach śróddziennych. Stawiamy tezę o dużym powiązaniu kursów walut w grupie trzech krajów: Polski, Czech i Węgier, przy czym Polska jest krajem dominującym.
Powrót do spisu treści

Jan Szambelańczyk – Stabilność systemu bankowego a paradygmat bankowości

Na gruncie paradygmatu bankowości oraz stopnia rozwoju rynku usług finansowych, ważkie jest pytanie: czy istota tej sfery praktyki społecznej dotyczy wyłącznie środków finansowych i metod ich transferu (rozliczenia) oraz transformacji (termin i ryzyko) czy paradygmat bankowości konstytuuje szerszy układ kategorii, z których najważniejsza jest triada: środki finansowe, ryzyko, zaufanie. Biorąc pod uwagę skalę obrotów finansowych na globalnym rynku oraz relację ich wartości do światowego PKB (produkt krajowy brutto) kardynalnego znaczenia nabiera kwestia aksjologicznego podejścia do funkcjonowania rynków usług finansowych. Chodzi o to czy rynki te mogą funkcjonować w reżimie swobody zachowań ich podmiotów, czy też stabilność narodowych i globalnego systemu finansowego jest wartością nadrzędną, która wymaga odpowiedniego ograniczania tej swobody w imię dobra wspólnego, przeciwstawianego egoizmowi podmiotów rynkowych. Na tym tle powstaje pytanie: czy stopień rozwoju rynków krajowych i globalnego rynku finansowego jest adekwatny do poziomu rozwoju kapitału społecznego?
Realizację celu utrzymania stabilności finansowej komplikują cechy współczesnej ekonomii (np. rozwój procesów globalizacji, strukturalny nadmiar oszczędności w następstwie chronicznego nadmiaru płynności na globalnym rynku finansowym, wysoka mobilność kapitału, technologiczno-organizacyjny wzrost produktywności, strukturalne niedopasowania kwalifikacji siły roboczej, nieelastyczne rynki pracy), które utrudniają zarządzanie finansami w skali mega-, makro- i mikro-ekonomicznej oraz zwiększają ryzyko systemowe zorientowanej narodowo architekturze globalnego systemu finansowego. Pomimo coraz lepszego dokumentowania zaszłości, analizy przyczyn i skutków kryzysów finansowych prowadzą do nietożsamych wniosków. W aspekcie teoretycznym współwystępują częściowo konkurencyjne a częściowo komplementarne podejścia do ich wyjaśniania.
Globalny kryzys finansowy i jego następstwa społeczno-gospodarcze są w pierwszej kolejności głęboką przestrogą dla współczesnej cywilizacji, ale też okazją do przywracania równowagi między kapitałem społecznym i ekonomicznym. Syntetycznie nakreślone w tym opracowaniu rozważania o wykorzystaniu koncepcji kapitału społecznego do kształtowania równowagi między wolnością i bezpieczeństwem w systemie finansowym są strategicznym wyzwaniem, przed jakim stają wszyscy jego interesariusze. Oznaczają także konieczność poszerzenia tradycyjnych funkcji instytucji kredytowych o funkcję doradztwa, wykonywaną zgodnie z istotą instytucji zaufania publicznego. Są też przesłankami aby traktować system bankowy (choć nie pojedynczy bank) jako dobro publiczne i stwarzać przesłanki do społecznej akceptacji kosztów jego stabilizacji. W takim ujęciu kapitał społeczny staje się determinantą stabilności systemu finansowego.
Powrót do spisu treści

Jacek Orzeł - Indeksy dla klasy ryzyka oraz zagregowane indeksy ryzyka operacyjnego

W pracy został zaproponowany sposób konstruowania indeksów ryzyka operacyjnego. Indeksy dla klas ryzyka oraz zagregowane indeksy ryzyka operacyjnego obecnie nie funkcjonują ani w teorii, ani w praktyce, jednakże będą one mogły w przyszłości zostać wykorzystane do wielu różnych zastosowań. W szczególności indeksy te mogą stanowić instrument podstawowy dla nowej grupy instrumentów pochodnych – instrumentów pochodnych ryzyka operacyjnego (IPRO), które mogą zostać wykorzystane do pełniejszego i lepszego zabezpieczenia się przed ryzykiem tej kategorii. Kolejną korzyścią z funkcjonowania indeksów ryzyka operacyjnego byłaby znajomość trendów w zakresie zmian poziomu ryzyka, co pozwoliłoby także podejmować bardziej ryzykowne decyzje - jednakże w granicach określonego przez decydentów apetytu na ryzyko - i w konsekwencji osiąganie większych dochodów (dodatnia korelacja). Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż IPRO mogłyby zostać zaakceptowane w umowie Basel III jako mechanizmy ograniczania ryzyka operacyjnego na równi z ubezpieczeniami, co przyspieszyłoby ich rozwój i nadało mu odpowiednią dynamikę.
W pracy opisano także obecne uwarunkowania dotyczące konstruowania indeksów ryzyka operacyjnego.
Powrót do spisu treści

Agata Adamska, Tomasz Dąbrowski - Zarządzanie ryzykiem reputacji w banku
Wszystkie przedsiębiorstwa powinny zarządzać ryzykiem reputacji. W bankach jest to tym istotniejsze, że w wyniku ostatniego kryzysu znalazły się one wśród podmiotów, których reputacja ucierpiała najbardziej. Stają więc wobec wyzwania wykraczającego poza ochronę reputacji, stają przed koniecznością jej odbudowy.
Podejście do zarządzania ryzykiem reputacji stosowane dotychczas przez większość banków nie sprawdziło się. Istnieje zatem potrzeba wypracowania nowego paradygmatu, opierającego się nie na dążeniu do minimalizacji skutków negatywnych zdarzeń, ale ograniczaniu prawdopodobieństwa tych zdarzeń.
To nowe podejście opiera się na dwóch filarach – budowaniu etycznej kultury banku i kształtowaniu odpowiednich relacji z interesariuszami. Kultura oparta na wartościach etycznych zmniejsza zagrożenie zachowań nieetycznych banku i jego pracowników, zwiększa legitymizację jego działań, umacniając tym samym reputację. Z kolei zarządzanie relacjami z interesariuszami pozwala tak ukierunkować działania, aby miały one jak największy wpływ na budowę wzajemnego zaufania ograniczającego ryzyko reputacji. Elementem nowego podejścia jest również umieszczenie zarządzania ryzykiem reputacji w szerszym kontekście zarządzania reputacją banku.
Powrót do spisu treści

Grażyna Woźniewska - Składniki potencjału konkurencyjności banku spółdzielczego - na podstawie wyników badania ankietowego

Nasilona konkurencja na rynkach usług finansowych jest zjawiskiem, które w zasadniczy sposób kształtuje warunki działania uczestników tego rynku. Polskie banki spółdzielcze, mimo niedużego udziału w rynku, posiadają duży potencjał i perspektywy rozwoju a konkurencyjność banków spółdzielczych powinna być przedmiotem pomiaru i oceny.
W artykule przedstawione zostały podstawowe założenia teorii zasobowej w odniesieniu do banku spółdzielczego. Zgodnie z tą teorią, w zasobach tkwi potencjał konkurencyjności pozwalający na budowanie przewagi konkurencyjnej banku.
Celem opracowania jest identyfikacja składników potencjału konkurencyjności banku spółdzielczego oraz ocena znaczenia wymienionych składników w budowaniu konkurencyjności banku.
Powrót do spisu treści

Anna Iwańczuk - Contemporary payment systems - characteristics and direction of changes

Celem niniejszego opracowania jest porównanie wybranych cech krajowych systemów płatniczych oraz wyznaczenie przyszłych kierunków zachodzących w nich zmian. W analizie wykorzystano dane dotyczące systemów płatniczych dziesięciu państw o gospodarce rynkowej, ujętych w trzy grupy. Analizą porównawczą objęto zakres zastosowania instrumentów płatniczych oraz tendencje w ich rozwoju, mechanizm rozrachunku płatności międzybankowych, strukturę uczestnictwa w systemie rozliczeniowym oraz poziom elektronizacji płatności.
Wyniki przeprowadzonej analizy pozwalają stwierdzić, że systemy płatnicze w badanych państwach wykazują istotne różnice. Największe podobieństwa można zaobserwować w zakresie organizacji i zasad rozliczeń międzybankowych (mechanizmu rozrachunku). Dalsza transformacja systemów płatniczych będzie związana z procesami integracyjnymi i globalizacyjnymi. Jej efektem będzie wysoki poziom ujednolicenia instrumentów płatniczych oraz infrastrukturalne więzi między krajowymi systemami płatniczymi.
Powrót do spisu treści